دستگاه های سنجش و کنترل قند خون یا گلوکومترها ابزارهای ویژه اندازه گیری تقریبی کنترل قند خون
- در منزل هستند .یک قطره کوچک خون فرد که با فرو بردن سوزن ظریف مخصوص به نوک
- انگشت وی گرفته شده به روری نوار آزمایش یک بار مصرفی قرار داده می شود و دستگاه،
- مقدار گلوکز خون را از طریق خون مزبور محاسبه می کند و برحسب میلی گرم در دسی
- لیتر یا میلی مول در لیتر نشان می دهد.
امروزه اکثر گلوکومترها تقریباً به اندازه ی کف دست یا کوچکتر تولید می شوند و با باتری
کار می کنند. برحسب مدل های مختلف دستگاه، معمولاً طی ۳ تا ۶۰ ثانیه مقدار قندخون
اندازه گیری می شود.
اگر دستگاه گلوکومتر، مقدار قند خون را بر حسب میلی مول در لیتر نشان دهد می توان
با ضرب کردن در عدد ۱۸، مقدار قندخون را بر حسب میلی گرم در دسی لیتر به دست آورد.
البته بسیاری از دستگاه ها مقدار قند خون را بر حسب هر دو واحد مزبور نشان می دهند.
نکته ی مهم آن است که گلوکومترهای خانگی مقدار گلوکز را در خون تام نشان می دهند
ولی مقدار گلوکز اندازه گیری شده در اکثر آزمایشگاه ها، مقدار گلوکز پلاسما است که معمولاً
۱۰ تا ۱۵ درصد بیش از گلوکز خون تام است.
امروزه بسیاری از گلوکومتر ها، مقادیر «معادل پلاسمایی» قند را نشان می دهند (حتی در صورتی
که گلوکز خون تام را اندازه گیری نمایند) واین کار از طریق معادله ای که در داخل گلوکومتر انجام
می شود صورت می گیرد. امروزه تمام گلوکومترها مجهز به ساعت و حافظه هستند و زمان و
مقدار قند خون تعیین شده در هر بار نمونه گیری را ثبت و ضبط می کنند. تقریباً تمام گلوکومتر ها
از دقت مثبت و منفی ۱۰ درصد تا مثبت و منفی ۱۵ درصد برخوردار هستند(البته در صورتی که با
شرایط مطلوب مورد استفاده قرار بگیرند). کالیبره بودن یا نبودن دستگاه، دمای محیط، اندازه و کیفیت
نمونه ی خون، وجود مقادیر زیاد بعضی داروها یا ویتامین ها (مثل ویتامین C) در خون، هماتوکریت،
کثیف بودن گلوکومتر، رطوبت و کهنه بودن نوار تست، همگی بر دقت آزمایش انجام شده تأثیر می گذارند.
مزیت استفاده از دستگاه گلوکومتری در پیشگیری از عوارض مربوط به دیابت نوع ۱ به اثبات رسیده است.
افراد دیابتی که قند خون خود را به طور منظم اندازه گیری می کنند و از نتایج آزمایشات برای تنظیم روش
درمان خود استفاده می نمایند به مراتب کمتر دچار عوارض دیابت می شوند.
- ۹۸/۰۴/۱۵