و فناوری، مردم عمری طولانی تر داشته و در نتیجه جمعیت پیر جهان رو به رشد می باشد. همراهی
این تغییر جمعیت با این امکانات، باور نکردنی بوده و اما ما با مجموعه ای از چالش های جدید روبرو هستیم.
نویسندگان و محققان تفاوت های گسترده ای را در نحوه مشاهده جوامع در سراسر جهان و چگونگی
برخورد آنان با شهروندان سابق یا سالمندان بررسی می کنند. برخی افراد و گروه های سنی احترام
و ارزش افراد مسن خانواده و اطراف خود را می دانند، در حالی که برخی دیگر متاسفانه آنها را به
عنوان سالخورده و بی کفایت دیده و در برخورد با آنها از شوخی استفاده می کنند. در برخی از جوامع،
فرزندان از والدین خود در منزل مراقبت یا برای آنها از پرستار سالمند در منزل استفاده می کنند، در دیگر
جوامع یا فرهنگ ها، فرزندان والدین خود را در خانه هایی میسپارند که دیگران از آنها مراقبت کنند و
همچنین در برخی از فرهنگ ها افراد سالخورده خود را به عنوان یک بار و تخلیه منابع دیده و روش های
خشنتری را برای مراقبت های این بزرگان انتخاب می کنند. در اینجا یک نگاهی به نحوه برخورد مردم
در سراسر جهان با افراد مسن یا سالمند خود خواهیم کرد.
سازمان ملل متحد آغاز سالمندی را از ۶۰ سالگی گفته و در اکتبر هر سال، روز جهانی افراد سالمند
را جشن می گیرند تا از بهارهای طولانی این افراد جامعه قدردانی نمایند. بر طبق تحقیقات، ارزش درک
شده سالمندان یک فاکتور مهم در تعیین تکریم آنهاست که تابع اینکه چه کسی و در چه زمانی سالمند
بوده، میتواند باشد. در ایالات متحده یک شهروند ارشد یا سالمند به عنوان یک فرد ۶۵ ساله تعریف شده
است. در گینه نو، هر کسی که در سن ۵۰ سالگی باشد، لوبن یا یک سالمند در نظر گرفته می شود.
در ایران نیز طبق آمار افراد بالای ۶۰ سال از سالمندان جامعه بشمار می آیند. در واقع این دوره سوم
از زندگی در جامعه ما، امید به زندگی تا سن ۸۰ سالگی وجود دارد. برخی از سالمندان در این دوران
با دارا بودن امکانات و سلامتی تمایل به استراحت دارند. برخی دیگر از سالخوردگان به علت احتیاجات
مالی، تمایل به کار یا ادامه کار خود داشته و از کار افتادگی را قبول نخواهند کرد. سالمندان دیگری هم
بعلت بیماریها و از کار افتادگی در منزل یا مراکز درمانی و گاهی خانه سالمندان بسر می برند.
امروزه با پیشرفت زندگی های شهری و شرایط فرزندان و والدین، پرستار سالمند در منزل گزینه مناسبی
برای فرزندان و هم خود سالمندان در محیط خانه و خانواده خویش است.
نحوه تربیت فرزندان، درواقع چگونگی زندگی سالمندان را در آسیا شکل میدهد. حدود سه چهارم والدین
ژاپنی سالخورده با فرزندان بزرگسال خود زندگی می کنند، یک الگوی تکراری در کره و چین است. قانون
حقوق سالمندان چینی مجاز است که فرزندان به طور مرتب از والدین خود مراقبت کنند، مهم نیست که
چقدر دور از آنها زندگی می کنند. اگر فرزندان راضی نباشند، ممکن است با جریمه یا زندان با محدوده
زمانی مواجه شوند. یک شهروند سابق چینی به بی بی سی گفت: “ما فرزندان خود را برای مراقبت
از ما، در زمانی که ما پیر می شویم افزایش می دهیم.”
در برخی از کشورها، گذراندن وقت با افراد مسن ارزشمند است همچنین فرزندان بزرگسال با والدین
سالخورده خود ارتباط بیشتری برقرار کنند. در هند و نپال، این سنت طولانی مدت وجود داشته که یک
زوج تازه با خانواده ی داماد، در چارچوب “پاتریلوکال” زندگی می کنند. اما طبق نظرسنجی توسعه انسانی
هند در دانشگاه مریلند، تغییر نیروهای اقتصادی تغییر الگوهای زندگی است. فرزندان به عنوان بخشی
از کشور در حال توسعه، صدها مایل دور از والدین خود حرکت می کنند. دولت های هند و نپال با توسعۀ
برنامه های دولتی مراقبت از سالمندان به این مسئله می پردازند.
نگرش فرهنگی نسبت به سالمندان اغلب در زبان آن منعکس می شود. پسوندهای معروف مانند “جی”
در هندی، سخنرانان را قادر می سازند تا سطح بالایی از احترام به افراد مهم مانند Mahatma Gandhi،
که اغلب به Gandhiji اشاره می شود، اضافه شود. کلمه “mzee” در Kiswahili – که در بسیاری از نقاط
آفریقا صحبت می شود، اصطلاحی از سخنرانی جوانترهاست تا سطح بالایی از احترام به بزرگان را بیان کنند.
کلمه ” kūpuna” به معنی “بزرگان” به دانش، تجربه و تخصص دلالت دارد.
در ژاپن، پسوند “سان” اغلب برای بزرگان استفاده شده و نشان دهنده احترام عمیق کشور برای این افراد
مسن است. ژاپنی ها نیز ۶۰ سالگی را به عنوان یک رویداد بزرگ می بینند. “Kanreki” به عنوان جشن گذر از سنی به سن بالاتر نامیده می شود.
در سراسر جهان، تعدادی غذاهای خاص برای سالمندان در نظر گرفته و سرو میشود. با ورود به دوره
سالمندی و افزایش سن، سالمندان با کاهش اشتها وسوء تغذیه روبرو خواهند شد. اهمیت تغذیه برای سالمندان
در جوامع باعث شده تا خانواده یا پرستار سالمند برای پیشگیری از بیماریها اقدامات لازم را در نظر بگیرند.
بسیاری از افراد بخاطر مهارت های تخصصی سالمندان به آنان احترام میگذارند. پدر بزرگ و مادر بزرگ ها،
دانش و مهارت منحصر به فرد و تجربه چندین ساله خاص خود را دارند. جوامع غربی از تجربیات مرتبط به
سن افراد قدردانی می کنند. جوامع خاصی معتقدند سالمندان دارای توانایی های جادویی اند.
تصمیمات پایان زندگی به شدت در سراسر فرهنگ ها متفاوت است. برخی از جوامع هر کاری را که ممکن
است سالمندان خود را زنده نگه دارند، انجام می دهند؛ گروه های دیگر اعضای قدیمی و ضعیف را به عنوان
یک بار در نظر می گیرند و گاهی پایان دادن به زندگی آنها را تشدید میکنند.
به نظر می رسد که جزیره یونانی Ikaria در حال گسترش سحر و جادو در خود است. ساکنین این جزایر
مدیترانه ای کوچک، چهار برابر بیشتر از همتایان آمریکایی خود برای زندگی ۹۰ ساله هستند و بعد از اینکه
با تشخیص سرطان یا بیماری قلبی عروقی، به طور متوسط هشت تا ده سال دیگر زندگی می کنند. ساکنان
آن عجله ای در زندگی نداشته و پیر می شوند. خوردن زیتون های Kalamata، نوشیدن چای کوه و شنا در آب
کریستال، پاسخ به طول عمر افراد این جزیره در الگوهای غذایی و سبک زندگی آرام است، اما هیچ کس نمی تواند
به طور قطع سحر و جادو در پشت این جزیره را توضیح دهد.
کودکان در دورهای قرار دارند که ممکن است سوالات زیادی در ذهن خود داشته باشند. علاوه بر این انرژی
با توجه به حساسیتی که در مورد تربیت کودک در دوران حساس شکل پذیری شخصیت او صحبت میکنیم،
برقراری ارتباط افراد با یکدیگر نیازمند هوش اجتماعی است که منجر به آشنایی و در نتیجه تعامل میان دو فرد
تعامل فرد با والدین از جمله مواردیست که یک پرستار کودک باید به آن توجه داشته باشد. قطعا حضور به
کودکان در سنین پایین حسها را به خوبی دریافت میکنن. به همین خاطر اگر پرستار دلسوز و مهربان
نگهداری از سالمند
نکات و توصیه هایی جهت نگهدای از سالمندان
به ملاقات مادر پیر خود رفتهاید و به محض باز کردن در یخچال، ناگهان با منظرهای مواجه میشوید
که تا پیش از این توقع آن را از مادرتان نداشتید چون با تعجب میبینید که همه خوردنیهای
بسیاری از فرزندان بزرگسال با نگرانی این سوال را میپرسند که برای پدر و مادر
سالخورده خود چه کار میتوانند بکنند؟
آنها تصور میکنند که تنها خودشان با این دغدغه روبرو هستند
اما انجمن ملی مراقبت از سالمندان در آمریکا برآورد کرده است
که حدود ۶۶ میلیون نفر در جهان در سالهای طلایی عمر خود
به نحوی مشغول مراقبت و نگهداری از یک فرد سالخورده هستند.
برخی از دغدغهها و سوالهای اصلی فرزندانی که از سالمندان مراقبت میکنند
شامل موارد ذیل میشود که عمل
به برخی از توصیههای مطرح شده در این گزارش میتواند
برخی از این دغدغهها و نگرانیها را به حداقل برساند.
مدیریت و کنترل مصرف داروهای متعدد در نگهداری از سالمند
آیا والدین شما به دلیل مشکلات و بیماریهای متعدد نزد چند پزشک میروند؟
در این صورت چه کسی بر تعدد و تنوع داروهای مصرفی آنها در قفسه داروهایشان نظارت میکند؟
مصرف داروهای مختلف برای کنترل چند بیماریِ همزمان وقتی با مشکل فراموشی سالمندان همراه شود
خطر تداخل دارویی و همزمان شدن مصرف داروها و یا حتی واکنشها و حساسیتهای مشکلساز و
گاهی نیز خطرناک را افزایش میدهد
که این امر در درازمدت سبب اختلال ذهنی، ضعف حافظه و مشکلات دیگری میشود.
این اختلالات به راحتی با زوال عقل در سالخوردگان اشتباه گرفته میشوند.
مشکل «تداخل دارویی» یک معضل شایع در میان سالمندان است.
سال گذشته تحقیقات پژوهشگران هلندی نشان داد،
حدود یک پنجم داروهایی که برای سالمندان تجویز میشوند در واقع نابهجا و اشتباهی هستند.
این مطالعه همچنین نشان داد داروهای معمولی که برای درمان آلرژی، افسردگی و تسکین
درد تجویز میشوند
بیشترین میزان داروهای تجویزی را در این گروه سنی تشکیل میدهند.
این گروه داروها همچنین جزو مواردی هستند
که منجر به بروز بیشترین واکنشهای حاد میشوند. پس در صورتی که حس کردید
پدر یا مادر سالخورده شما دچار سوء مصرف دارو شده،
نگهداری از سالمند
در نگهداری از سالمند باید بر مصرف داروها کنترل داشت
گزارشهای مرکز کنترل و پیشگیری امراض آمریکا (CDC) ضمن بیان این مطلب نشان میدهد
در سال ۲۰۱۲ میلادی بیش از ۱/۶ میلیون سالمند به دلیل بروز جراحتهای ناشی
از زمین خوردن و افتادن
برای درمان به مراکز فوریتهای پزشکی مراجعه کردهاند. در یک سوم این افراد ضعف بینایی و جسمانی،
مصرف دارو، موانع خطرناک نظیر کفپوشهای لیز و کمبود نور کافی از عوامل اصلی
زمین خوردن محسوب میشوند.
اما خیلی از این زمین خوردنها قابل پیشگیری هستند. یکی از بهترین راهها برای اینکه
والدین خود را همیشه سرپا نگه دارید این است که این موانع را از خانه آنها دور کنید.
برای مثال گوشههای فرش و موکت را مهار کرده و از جمع شدن و تاخوردگی آنها جلوگیری کنید.
پکف حمام را با چسباندن کفپوشهای ضدسُرخوردن، ایمن کنید. همچنین روی دیوار دستگیرههایی نصب کنید.
به والدین خود نیز توصیه کنید به جای پا برهنه رفتن در حمام از دمپاییهایی استفاه کنند که سُر نباشند.
نگهداری سالمند با توجه به مشکل ضعف حافظه
بنابر مطالعاتی که در سال ۲۰۱۲ میلادی از سوی مرکز کنترل و پیشگیری امراض آمریکا انجام شد،
حدود یک هشتم از نسل آمریکاییهای بعد از جنگ جهانی دوم، طی سال
قبل از آن با مشکلات حافظهای فزایندهای مواجه شدهاند
که در یک سوم این افراد مشکلات حافظه به حدی بوده که منجر به دشواری
در انجام فعالیتهای عادی روزانه نظیر نظافت، پخت و پز و کار شده است.
این مشکل زمانی تشدید میشود
که والدین شما سعی میکنند مشکل زوال حافظه خود را از دیگران مخفی کرده یا از مراجعه
به پزشک برای سنجش حافظه سرباز میزنند. بدنامی و وحشت از اسم «آلزایمر» و
سایر گونههای زوال عقل، باعث میشود افراد سالخورده از مراجعه
به پزشک و روبرو شدن با این بیماری فرار کنند.
از آنجا که والدین سالخورده در مراجعه به پزشک به ویژه برای مشکلات ناشی
از کهولت سن، نظیر ضعف حافظه، سرسخت و سمج هستند در صورت مشاهده هر گونه ضعفی
در حافظه والدینتان، آنها را ملزم کنید به پزشک مراجعه کنند.
اگرچه بسیاری از انواع زوال عقل قابل درمان نیستند اما میتوان روند
بروز و پیشرفت برخی از آنها را کندتر کرد.
نگهداری از سالمند بوسیله حفظ فعالیت بدنی و جلوگیری از بیتحرکی
دانشکده پزشکی و سلامت هاروارد اعلام میکند که به طور میانگین، زنان بالای ۷۰ سال بیشتر
ساعات بیداری خود را در حال نشستن یا دراز کشیدن سپری میکنند.
همچنین نتایج مطالعه جدیدی نشان میدهد
یک فرد ۶۵ ساله به طور میانگین در هفته ۴۸ ساعت تلویزیون تماشا میکند که این رقم معادل هفت ساعت در روز است.
نگهداری از سالمند به واسطه ورزش
ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوانها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز باعث کم کردن
پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن میشود. مطالعات متعدد نشان میدهد
افزایش خونرسانی به مغز که ناشی از انجام فعالیتهای ورزشی است نیز میتواند قوای ادراکی
مغز را حفظ کرده و ضمن افزایش سلامت مغز، علائم ابتلا به افسردگی را در سالمندان به حداقل برساند.
البته این بدین معنا نیست که پدرومادر سالخورده خود را برای شرکت در مسابقه دو ماراتن ثبتنام کنید
یا از او بخواهید از کوه بالا برود بلکه تنها قدم زدن و پیادهروی مرتب، استفاده روزانه ۳۰ دقیقه از دوچرخه ثابت
و یا حتی قدم زدن در پارک برای تحرک بدنی مورد نیاز آنها کافیست. بنا بر آمار منتشر شده از سوی مرکز کنترل و
پیشگیری امراض آمریکا، حدود ۲۵ درصد از سالخوردگان ۷۵ سال و مسنتر به
دلیل ترس از زمین خوردن، فعالیتهای بدنی خود را محدود میکنند.
نگهداری از سالمندان را فراموش نکنید.
سالمند
نکات خاص مربوط به تمرینات مقاومتی در سالمندان عبارتست از:
درمانگر او را از ورزش کردن منع نکرده باشد.
برای اطمینان از بی خطر بودن، تمرینات در فاز های ابتدایی تحت نظارت نزدیک باشد.
مراقب علائم حیاتی باشید. این نکته هنگام پیشرفت دادن تمرینات اهمیت بیشتری دارد.
دقت کنید که تمرینات مقاومتی باعث افزایش فشار خون می شود.
تمرینات در فرم و شکل مناسب انجام شوند و هنگام انجام تمرینات تنفس طبیعی ادامه پیدا کند و نفس حبس نشود.
تمرینات، به ویژه تمرینات اکسنتریک را با مقاومت و تکرار کم آغاز کنید تا بار وارده بر مفاصل به حداقل برسد.
به بافت هم بند و عضله فرصت دهید تا به تمرینات تطابق پیدا کنند.
برای شش تا هشت هفته مقاومت را در سطح پایینی حفظ کنید (سطحی که ۱۰ تا ۱۲ تکرار ممکن باشد).
در این مدت شدت تمرین را از راه افزایش تکرار بالا ببرید. سپس می توانید با شدت کمی مقاومت را افزایش دهید.
از مقاومت زیاد استفاده نکنید تا استرس بیش از اندازه به مفاصل وارد نشود.
تمرینات مقاومتی را دو تا سه بار در هفته انجام دهید. بین هر جلسه ۴۸ ساعت زمان برای استراحت قرار دهید.
تمرینات را با توجه به تغییرات وضعیتی وابسته به سن مانند گوژپشتی اصلاح کنید.
بهتر است از تمرینات مقاومتی که در آنها خم شدن تنه غالب است، استفاده نشود؛ زیرا این تمرینات تغییرات وضعیتی را تشدید می کند.
در سالمندانی که اختلال تعادل دارند، از تمرینات در وضعیت نشسته استفاده کنید.
اگر ورزش برای یک تا دو هفته قطع شد، حجم و شدت تمرینات را نصف کنید.
محقق :زهرا نقی پور