سونوگرافی چیست ؟ یک نوع دستگاه تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس
بالا، اندامها و ساختارهای داخل بدن را نگاه می کنند.
متخصصان از آن برای مشاهده قلب، رگ های خونی، کلیه ها، کبد و سایر اعضای بدن استفاده می کنند.
در دوران بارداری، پزشکان از این نوع تصویربرداری برای مشاهده جنین استفاده می کنند. بر
خلاف اشعه ایکس، امواج این معاینه شما را به اشعه ای منعکس نمی کند و مضر نمی باشد.
در طول معیانه، شما روی یک تخت قرار می گیرید. یک تکنسین یا پزشک مخصوص دستگاهی
را به نام مبدل بر روی بخشی از بدن شما حرکت می دهد. این مبدل، امواج صوتی را ارسال
می کند که از بافت درون بدن شما تصویربرداری می کند.
این مبدل نیز امواجی را که پشت سر می گذارد تصویربرداری می کند و آن ها را ضبط می کند.
دستگاه سونوگرافی (اولتراسوند) تصاویری از امواج صوتی ایجاد می کند.
تصویربرداری سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی بی خطر و بدون درد است و تصاویری از داخل بدن را با استفاده از امواج صوتی تولید می کند. این تصویربرداری، شامل استفاده از یک مبدل کوچک (پروب) و ژل است که به صورت مستقیم روی پوست قرار می گیرد.
امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب از طریق ژل به بدن منتقل می شود. معاینات سونوگرافی از پرتوی های مضر استفاده نمی کند (همانطور که در اشعه ایکس استفاده می شود)، بنابراین برای بیمار خطرناک نمی باشد.
انواع سونوگرافی : (دسته بندی کلی)
اساسا هفت روش متفاوت وجود دارد، اما روند اصلی یکسان است. انواع مختلف روش ها عبارتند از:
۱- سونوگرافی ترانس واژینال : جهت تولید تصاویر سونوگرافی در داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرند که ترانس واژینال اغلب در دوران اولیه بارداری استفاده می شود.
۲- سونوگرافی معمولی : معاینه ای که از یک مبدل استفاده می شود و در نواحی مختلف بدن مانند شکم برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین در حال رشد صورت می گیرد.
۳- سونوگرافی تخصصی : این معاینه شبیه سونوگرافی معمولی است، اما این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیچیده تر استفاده می شود.
۴- تصویربرداری رنگی یا کالر داپلر : این روش تصویربرداری تغییرات جزئی در فرکانس امواج فراصوتی را اندازه گیری می کند، زیرا آنها از اجسام متحرک مانند سلول های خونی تصویربرداری می کنند.
۵- سونوگرافی سه بعدی : با استفاده از prob های مخصوص از قبل طراحی شده و نرم افزار های تخصصی مثلا برای تولید تصاویر سه بعدی از جنین در حال رشد است.
۶- سونوگرافی ۴ بعدی یا ۳ بعدی داینامیک : با استفاده از اسکنرهای مخصوص طراحی شده و مثلا برای نگاه کردن به صورت و حرکات کودک قبل از زایمان استفاده می شود.
۷- اکوکاردیوگرافی جنینی : استفاده از امواج اولتراسوند برای ارزیابی آناتومی و عملکرد قلب کودک است. دستگاه های پیشرفته ای در این زمینه در اپلیکیشن هومینو موجود می باشد. این گزارش برای کمک به ارزیابی مشکالت نقص قلب مادرزادی مورد استفاده قرار می گیرد.
برخی از کاربردهای رایج سونوگرافی چیست ؟
سونوگرافی می تواند با تشخیص و ارزیابی آسیب های بدن در شرایط مختلف برای تشخیص بیماری کمک کند.
همچنین برای کمک به پزشکان از علائمی مانند:
- درد
- ورم
- عفونت
این نوع تصویربرداری یک روش مفید برای بررسی بسیاری از اندام های داخلی بدن است، برخی از مواردی که از اهمیت بالاتری برخوردار هستند شامل:
- قلب و عروق خونی، از جمله آئورت شکمی و شاخه های اصلی آن
- کبد
- کیسه صفرا
- طحال
- پانکراس
- کلیه ها
- مثانه (مانند تشخیص واریکوسل در مردان)
- رحم، تخمدان ها و سونوگرافی بارداری
- چشم ها
- تیروئید و غدد پاراتیروئید
- اسکروتوم (بیضه ها)
- مغز نوزادان
- لگن نوزادان
- ستون فقرات در نوزادان
- بافت نرم و پستان
- الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) و سایر نواحی
- الاستوگرافی توده های پستانی
آمادگی لازم قبل از انجام سونوگرافی چیست ؟
برای سونوگرافی شما باید لباس راحتی و شلواری مناسب داشته باشید. ممکن است لباس ها و جواهرات در ناحیه مورد بررسی قرار گرفته باشند و لازم است آنها را در بیاورید.
برای بعضی از اسکن ها، ممکن است از شما خواسته شود تا شش لیوان آب دو ساعت قبل از امتحان خود بنوشید و از ادرار جلوگیری کنید تا زمان شروع اسکن مثانه شما کاملا پر باشد.
چه کسی نتایج سونوگرافی را تفسیر می کند و چگونه می توانم آنها را دریافت کنم؟
رادیولوژیست، یک پزشک می باشد که آموزش دیده است تا برای نظارت و تفسیر نتایج ، تصاویر را تجزیه و تحلیل کرده و یک گزارش امضا شده را به پزشک شما ارسال کند. معمولا پزشک خودتان شما را از نتیجه معاینه مطلع می سازد. در برخی موارد، رادیولوژیست ممکن است در مورد نتایج با شما صحبت کند.
محدودیت های تصویربرداری سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یک روش تصویربرداری ایده آل برای روده پر از هوا و یا اندام های مبهم روده نیست. در اغلب موارد، امتحان باریم، سی تی اسکن و MRI روش انتخاب در چنین محیطی است.
همچنین این روش برای نفوذ به استخوان دشوار است و بنابراین تنها می تواند سطح بیرونی ساختارهای استخوانی را ببیند و نه آنچه که در درون آن قرار دارد (به جز در نوزادان). برای تجسم ساختار داخلی استخوان ها یا مفاصل خاص، دیگر روش های تصویربرداری مانند MRI معمولا استفاده می شود.