کلید اصلی شیوه تربیتی مناسب درک شخصیت خلق و خوی کودکان است تا
در کنار آن بتوانید استعدادها و تمایلات او را بهتر شناسایی کنید.
همه والدین دوست دارند فرزندانشان خوشحال، خوش رفتار و قابل احترام از سوی دیگران باشند.
فرزندانی که بتوانند به راحتی با دیگران تعامل ایجاد کنند. هیچ کس دوست ندارد به داشتن فرزندی
بی تربیت متهم شود. روش های موثر آموزش، مسائل تربیتی و کمک گرفتن از مشاور می تواند به
بهترین وجه ممکن به والدین در این راستا کمک کند.
اگر بخواهیم تعریف واضحی از تربیت ارائه کنیم باید بگوییم که تربیت، آموزش رفتارهای
خوب و نشان دادن رفتارهای بد برای جلوگیری از انجام آن به کودک است. به عبارت دیگر،
« تربیت » به کودک پیروی از مجموعه قواعدی را می آموزد و شامل روش های تنبیهی و تشویقی است.
اما همین چند جمله در عمل چنان بر والدین دشوار است که گاه فاصله آن ها تا تربیت صحیح فرسنگ ها دور است.
اولین مرحله این است که والدین باید ویژگی های کودک خود را شناسایی کنند.
اما باید توجه داشت که خود والدین به ۳ گروه تقسیم می شوند:
والدین مقتدر
که توقعات و خواسته های واضحی دارند و به احساسات کودک خود احترام می گذارند.
آن ها انعطاف پذیر هستند و از روش حل مسئله به صورت مشارکتی با کودک خود
استفاده می کنند. این دسته از والدین بهترین روش تربیتی را اتخاذ می کنند
والدین مستبد
که توقعات و خواسته های واضحی از فرزندان خود دارند اما به احساسات کودک
خود توجهی نمی کنند و در واقع با رفتارهای خود به کودک می فهمانند
« من پدر تو هستم پس هر چیزی که من می گویم درست است.»
این شیوه مورد تایید نیست.
والدین آسان گیر
که به احساسات کودک خود بیش از حد توجه می کنند و
این شیوه نیز مورد تایید کارشناسان نیست.
روش های تربیتی
شیوه تربیتی که برای فرزند خود انتخاب می کنیم ممکن است
به رفتاری که از او سر می زند و سن او، خلق و خو و سبک تربیتی ما متفاوت باشد.
به برخی از این راهکارهای پیشنهاد شده اشاره می کنیم.
تشویق رفتارهای مثبت
پذیرش رفتارهای مثبت و تشویق او بهترین کار برای ادامه رفتارهای مثبت است.
به عبارت دیگر وقتی کار مثبتی می کند کار خوبش را مورد تحسین قرار دهید.
بگذارید کودک خودش نتیجه طبیعی رفتارهای بدش را ببیند
نیازی به سخنرانی و سرزنش کردن نیست. بنابراین این بار که یک اسباب بازی را شکست،
بی توجه به این کار به او بفهمانید که دیگر نمی تواند با آن بازی کند.
محرومیت
گاهی اوقات یک رفتار بد نتیجه طبیعی یا منطقی به همراه ندارد و یا فرصتی برای
تبیین آن ها نداشته اید. بنابراین محرومیت می تواند به کودک ناپسند بودن رفتارش را نشان دهد.
به عنوان مثال اگر کودک تا زمان معینی کاری که از او خواسته شده انجام ندهد نمی تواند
برنامه عصر تلویزیون را تماشا کند. این شیوه به شرطی موثر است که محرومیت با
نوع کار ناپسند کودک همخوانی داشته باشد.
جداسازی
این شیوه فقط زمانی موثر است که بدانید کودک دقیقا چه عمل خطایی را و
چه اندازه عمدی انجام داده است. دقایقی او را در مکانی نه چندان راحت تنها بگذارید.
این شیوه زمانی موثر می افتد که کودک بفهمد هدف از این محروم سازی چه چیزی بوده است.
این شیوه از ۲ سالگی به بعد موثر است و به ازای هر سال سن کودک می توان
او را تنها گذاشت. مثلا برای یک کودک ۴ ساله، ۴ دقیقه جداسازی موثر است.
در سنین پایین این روش بسیار موثر است زیرا محرومیت از حضور در کنار پدر و مادر
برای کودک دشوار است.نباید فراموش کنیم که تنبیه جسمی کودک به افزایش
پرخاشگری، خشونت و میل به ضربه زدن به دیگران و توجیه رفتارهای خشن از
سوی کودک تلقی می شود و جایگاهی در شیوه های تربیتی موثر ندارد.
شیوه تربیتی خود را با خلق و خوی کودک مطابقت دهید
کلید اصلی شیوه تربیتی مناسب درک شخصیت خلق و خوی کودک است تا در کنار آن بتوانید استعدادها و تمایلات او را بهتر شناسایی کنید.
در مورد شیوه تربیتی خود تا حد امکان با کودک مشورت کنید.
به شخصیت کودک احترام بگذارید
حتی زمانی که قصد تربیتی دارید به او احترام بگذارید. بچه هایی که از پدر و مادر خود احترام می بینند بیشتر به آن ها احترام می گذارند اگر کمی سخت گیری کردید یا عصبانی شدید از او عذرخواهی کنید. همان طور که دوست دارید او با شما رفتار کند با او رفتار کنید.
صبور باشید
هر شیوه ای اگر عجولانه و با انتظارات نابه جا پیاده شود، نتیجه نخواهد داد. اگر با یک شیوه نتیجه نگرفتید مایوس نشوید و آن را ادامه دهید. قواعدی را که خود تعیین کرده اید هرگز زیر پا نگذارید و هرگز در مقابل دیگران از رفتارهای ناشایست او صحبت نکنید.
وقتی حرکتی ناشایست از او سر زد پس از اعمال شیوه تنبیهی مناسب از او نخواهید عذرخواهی کند یا درباره آن کار سخنرانی نکنید. به او کمک کنید پس از تنبیه به روال عادی برگردد.
بدایند کدام شیوه تربیتی با کودک شما تناسب دارد
قبل از اعمال تنبیه مطمئن شوید او منظور شما را از عملی که به نادرست انجام داده، فهمیده است. گاهی اوقات والدین منظور خود را به درستی بیان نمی کنند و یا توقعی فراتر از توانایی کودک از او دارند.
به دنبال ریشه بعضی رفتارها باشید
اگر رفتار ناشایستی به تکرار از او سر زد، بخشی از تلاش خود را برای علت یابی آن معطوف کنید. شاید کودک از واقعه یا حادثه ای متاثر شده و در واکنش به آن دست به رفتارهای نادرست و غیرقابل توجیه می زند. شاید تحت استرس قرار دارد و نمی تواند از آن به کسی بگوید. بنابراین با شناسایی ریشه این مشکلات سعی کنید بهتر به او کمک کنید.
